Wojna z podzielnikami ciepła /podzielniki kosztów ogrzewania

[zenek10]

[fraga_8]

Witam
Na forum jestem nowy - ale sprawa mnie bardzo mocno dotyczy.
W tym roku koszt jednostki z podzielnika wyniósł ponad 10 zł. Koszty ogrzewania nieruchomości - dwa bloki - to ok 66 tyś zł. Ilość jednostek na podzielnikach w 44 mieszkaniach - 3300. Mało trochę. Oczywiście władze naszej SM twierdzą, że w celu ujednolicenia wszystko jest ok.
Mam pytanie - czy znacie jeszcze jakieś podobne wyroku w sprawach jak w SM w Zabrzu? Tam udało się zmusić SM do zmiany regulaminu na rozsądniejszy.

[amoniek]

Część kwoty z faktur to samo ogrzewanie z podzielników i energia CO zużyta na podgrzanie zimnej wody. Pozostała kwota to tzw. części wspólne - kwota dzielona przez powierzchnię np. bloku i wskaźnik x pow. lokalu.

[fraga_8]

Wg mnie - podgrzanie ciepłej wody rozliczane jest w oddzielnej części.
W moim czynszu - jest pozycja - podgrzanie ciepłej wody. Odbywa się to z tego samego węzła co ogrzewanie, ale wg mnie jest liczone oddzielnie.
Dino44 - mam prośbę - odezwij się, mam kilka pytań co do procesu w Białymstoku.

[gebels1973]

[zenek10]

[SKORPIONICA]

[Leo]

[zenek10]

[gebels1973]

Tej zimy mamy piękna wiosnę , temperatury w porównaniu do roku ubiegłego bajeczne aż jestem ciekaw jak wyjdzie rozliczenie nowo montowanych podzielników , mam 4 szt na trzech po zero jednostek u dzieci w pokoju 95 - ciekawe co teraz OPEC wymyśli zaliczkowo płacimy 5zł/m mimo iż mamy oddzielny piec na blok na pellet .

W rozliczeniu końcowym jak dotychczas jedną niewiadomą jest ile wynosi obsługa pieca przez firme OPEC (blok komunalny) podaje nam sie obsługa + pelet

[dagesta]

Białystok, dn. 11.03. 2014 r.

Szanowny Pan
Janusz Piechociński
Minister Gospodarki

Interpelacja
w sprawie rozliczania kosztów zużycia energii cieplnej w budynkach wielolokalowych
w oparciu o podzielniki ciepła

W oparciu o ilość zgłaszanych do mnie spraw związanych z problematyką rozliczania zużycia energii cieplnej w budynkach wielolokalowych należy podjąć szereg działań mających na celu maksymalne ujednolicenie wykładni przepisów dotyczących ww. zagadnienia.
Pierwszą kwestią, którą należy poruszyć jest procedura rozliczania zużycia energii cieplnej przez administratorów lub zarządców budynków wielolokalowych. Zdarza się, że podmioty rozliczające zużycie energii cieplnej przez mieszkańców zaliczają koszty kredytów termomodernizacyjnych, koszty podgrzania ciepłej wody użytkowej, opłaty za wyliczenie zaliczek na poczet opłat do kosztów zużycia energii cieplnej. Jest to kwestia budząca kontrowersje wśród mieszkańców, gdyż ustawa z dnia 10.04.1997r.- Prawo Energetyczne stanowi, iż wysokość opłat powinna być ustalana w taki sposób, aby zapewniała wyłącznie pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła.
Kolejnym zagadnieniem, z którym wiąże się wiele niejasności w praktyce, jest kwestia rozliczania dwóch lub większej ilości budynków wielolokalowych. Art. 45a ustawy Prawo Energetyczne stanowi, iż w przypadku gdy miejsce zainstalowania układu pomiarowo - rozliczeniowego służącegodo rozliczeń z przedsiębiorstwem energetycznym za dostarczone ciepło jest wspólne dla dwóch lub więcej budynków wielolokalowych, właściciele lub zarządcy tych budynków wyposażają je w układy pomiarowo-rozliczeniowe, w celu rozliczenia kosztów zakupu ciepła na poszczególne budynki. Nasuwa się zatem wiele wątpliwości co do poprawności i rzetelności dokonywania przez administratorów lub zarządców budynków wielolokalowych, którzy nie stosują się do zapisu ww. przepisu i nie wyposażają poszczególnych budynków w układy pomiarowo-rozliczeniowe, co nakazuje ustawodawca.
Analizując problematykę rozliczania kosztów zużycia energii cieplnej w budynkach wielolokalowych należy poruszyć kwestie związane z określaniem całkowitego współczynnika oceny wynikającego z Normy PN-EN 835 i 834. Jak wynika z informacji mieszkańców, którzy wyrażali wolę reklamacji w związku z naliczonymi kosztami za zużycie energii cieplnej w zajmowanym przez nich lokalu administratorzy lub zarządcy oraz firmy rozliczające koszty zużycia energii cieplnej w budynkach wielolokalowych w wielu przypadkach odmawiają dostępu do wszystkich elementów wchodzących w skład współczynnika oceny. Takie postępowanie ww. podmiotów budzi wątpliwości co do legalności, gdyż uniemożliwia to w pełni merytoryczne odniesienie się do wyliczonych kosztów zużycia energii cieplnej przez osoby zgłaszające reklamację.
W związku z tym, iż zagadnienie rozliczenia kosztów zużycia energii cieplnej
w budynkach wielolokalowych jest bardzo złożone, należy przypomnieć, że na kwestie ogrzewania lokalów mają wpływ m.in. przepisy ustawy Prawo energetyczne, ustawy Prawo budowlane oraz Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690). Ww. Rozporządzenie w § 134 pkt 6 stanowi, iż urządzenia, o których mowa w ust. 5, powinny umożliwiać użytkownikom uzyskanie w pomieszczeniach temperatury niższej od obliczeniowej, przy czym nie niższej niż 16°C w pomieszczeniach o temperaturze obliczeniowej 20°C i wyższej. Niejasności pojawiają się w sytuacji, gdy podzielniki ciepła
w danym lokalu wskazują niższe, minimalne lub zerowe zużycie energii cieplnej niż powinny by wykazać aby uzyskaćwymagane do uzyskania temperatury 16 st. Celsjusza w lokalu. Zarządcy lub administratorzy budynków wielolokalowych oraz podmioty dokonujące rozliczeń na ich zlecenie w przytoczonym przypadku dokonują rozliczeń, które są krzywdzące wobec użytkowników lokali, co potwierdzają sporządzone analizy zużycia ciepła przez kompetentne do tego osoby. W związku z tym, iż nie ma jednolitej wykładni ww. przepisu nie można ujednolicić rozwiązania owego problemu.
Obligatoryjnie należy rozważyć weryfikację stosowania obowiązujących przepisów prawa w odniesieniu do regulaminów rozliczeń ciepła przeznaczonego na ogrzewanie tego budynku i przygotowania ciepłej wody użytkowej dostarczanej centralnie poprzez instalację w budynku, zwanego dalej „regulaminem rozliczeń”. Administratorzy lub zarządcy budynków wielolokalowych uchwalają regulaminy rozliczeń kosztów zużycia energii cieplnej w oparciu, o które dokonywane są faktycznie wyliczenia. Art., 45a ustawy Prawo energetyczne w kwestii regulaminów rozliczeń stanowi, iż właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego wprowadza wybraną metodę, o której mowa w ust. 9, w formie wewnętrznego regulaminu rozliczeń ciepła przeznaczonego na ogrzewanie tego budynku
i przygotowanie ciepłej wody użytkowej dostarczanej centralnie poprzez instalację
w budynku, zwanego dalej „regulaminem rozliczeń”. Należy zatem rozważyć podjęcie prac mających na celu uszczegółowienie owego zapisu w kwestii stworzenia wzorca regulaminu rozliczania kosztów zużycia energii cieplnej lub wskazania przez ustawodawcę albo właściwego ministra konkretnych elementów , które powinien zawierać każdy uchwalany regulamin rozliczeń. Skutkiem takich prac byłoby wykluczenie dowolności w konstrukcji regulaminu rozliczeń przez administratorów lub zarządców budynków wielolokalowych. Warto podkreślić, że regulamin rozliczeń mógłby realizować przepisy zawarte w ustawie Prawo energetyczne, ustawie Prawo budowlane oraz Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki
i ich usytuowanie, które szczegółowo regulują kwestie związane z ogrzewaniem budynków wielolokalowych.
Art. 45a pkt. 12 ustawy Prawo energetyczne stanowi, iż W przypadku stosowania
w budynku wielolokalowym metody, o której mowa w ust. 9, wykorzystującej wskazania urządzeń wymienionych w ust. 8 pkt 1 lit. a tiret drugie, regulamin rozliczeń powinien dopuszczać możliwość zamiennego rozliczania opłat za ciepło dla lokali mieszkalnych lub użytkowych na podstawie ich powierzchni lub kubatury oraz określać warunkistosowania zamiennego rozliczania. Stosowanie owego przepisu w praktyce także niesie za sobą wiele niejasności. Na tej podstawie można domniemywać, iż administratorzy lub zarządcy budynków wielolokalowych zobowiązani są do zapewnienia zamiennego (innego niż wybrany przez nich) sposobu rozliczania kosztów zużycia energii cieplnej. W aktach normatywnych, które regulują ów zamienny sposób rozliczania kosztów zużycia energii cieplnej, nie ma przepisu prawa, który bezpośrednio wskazałby, iż zamienny sposób powinien gwarantować ponoszenie kosztów za rzeczywiste (faktyczne) zużycie. Efektem opisanego stanu prawnego jest to, że administratorzy lub zarządcy budynkami wielolokalowymi
w regulaminach rozliczeń umieszczają zapisy mające charakter sankcji, a nie zamiennego sposobu rozliczania, gdyż znacząco krzywdzą użytkowników lokali, czego przykładem jest określanie wielokrotności średniej ogrzania powierzchni przypadającej na metr kwadratowy lokalu jako zamiennego sposobu rozliczania kosztów zużycia energii cieplnej. Administratorzy lub zarządcy budynków wielolokalowych w wielu przypadkach określają zasady ponoszenia kosztów zużycia energii cieplnej na zasadach ryczałtowych.
Przy wyliczeniu opłat ryczałtowych administratorzy lub zarządcy budynków wielolokalowych używają mechanizmu współczynnika zwielokratniającego średnie wartości opłat przypadających na ogrzanie metra kwadratowego powierzchni.Wątpliwości pojawiają się w kwestii samej możliwości mnożenia średniej wartości ww. opłaty przez daną liczbę, którą dowolnie ustalają zarządcy i administratorzy budynków wielolokalowych
w regulaminach rozliczeń. Jak zostało wspomniane powyżej wysokość opłat powinna być ustalana w taki sposób, aby zapewniała wyłącznie pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła. W sytuacji, gdy administratorzy lub zarządcy budynków wielolokalowych ustalają dowolnie liczbę przez, którą mnożony jest współczynnik zwielokratniający średnie wartości opłat przypadających na ogrzanie metra kwadratowego powierzchni, dochodzi do niezastosowania przepisu prawnego, który stanowi, iż wysokość opłat powinna być ustalana w taki sposób, aby zapewniała wyłącznie pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, co godzi w interesy właściciela lub użytkownika danego lokalu.
Wątpliwości w interpretacji obowiązujących przepisów prawa budzi fakt określenia wysokości opat zależnych od powierzchni lub kubatury lokalu (ryczałt) w oparciu
o najwyższe wskazania ustalone metodą podziału kosztów przez podzielniki lub ciepłomierze w przypadku, gdy nie zostały spełnione wszystkie warunku określone w przepisach prawa dotyczące wymogów rzetelnego rozliczenia kosztów c.o. (np. brak termozaworów umożliwiających obniżenie temperatury w pomieszczeniach poniżej 16 st. Celsjusza,
z jednego licznika rozliczanych jest kilka budynków wielolokalowych, co uniemożliwia ustalenie rzeczywistego poboru energii cieplnej przez poszczególne lokale). Owa kwestia także budzi wiele niejasności z powodu braku ujednoliconej wykładni przepisów, bądź
z powodu braku przepisów szczególnych.
Przy analizie problematyki związanej z rozliczaniem kosztów zużycia energii cieplnej
w budynkach wielolokalowych należy zwrócić uwagę na Normę (PN-EN 835 i 834), która określa szczegółowo zasady związane z używaniem podzielników ciepła.
Stosowanie współczynnika COBRTI „INSTAL”, który określa położenie lokalu w bryle bloku także przysparza wielu niejasności. Nie ma pewności, czy jego stosowanie zapewnia ustalenie opłat za rzeczywiste (faktyczne) zużycie energii cieplnej oraz czy ów współczynnik redukuje różnice wynikające z zapotrzebowania na ciepło poszczególnych lokali w budynku wielolokalowym.Wydaje się zasadnym, że przy tego typu wyliczeniach powinno uwzględniać się przenikanie ciepła pomiędzy lokalami, zyski z pionów grzewczych, straty energii na jej przesyle.
Wątpliwości natury prawnej powoduje czynność wprowadzania do rozliczania kosztów zużycia energii cieplnej podzielników lub liczników energii cieplnej. Obowiązujące przepisy nie wskazują wprost obowiązku nałożonego na zarządców lub administratorów budynku dostosowania instalacji centralnego ogrzewania do wymogów określonych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz w Normach dotyczących podzielników ciepła (PN-EN 835 i 834) opublikowanych przez Polski Komitet Normalizacyjny.
Należy pamiętać, że w trakcie używania przez administratorów i zarządców budynków wielolokalowych podzielników ciepła owe budynki oraz sieci przesyłu poddawane są termomodernizacji, co wydaje się, że wpływa na zapotrzebowanie na energię cieplną lokali
w budynkach wielolokalowych. Niestety w praktyce po zakończeniu prac termomodernizacyjnych zarządcy i administratorzy budynków nie zmieniają wysokości współczynników położenia lokalu w bryle budynku.
Wiele wątpliwości natury formalno – prawnej jest wynikiem braku precyzyjnych zapisów prawnych określających szereg zagadnień związanych z opisywanym tematem, tj.: wymogu posiadania przez producentów oraz podmiotów rozliczających zużycie ciepła z podzielników badania potwierdzającego zgodność podzielnika z obowiązującą normą podzielników
w Polsce (PN-EN 835 i 834); możliwość zastąpienia badań wymaganych w normie (PN-EN 835 i 834) deklaracją zgodności producenta z normą (PN-EN 835 i 834);obowiązek producenta, który deklaruje zgodność z Normą (PN-EN 835 i 834), do przedstawienia potwierdzenia przeprowadzonych badań podzielników nad ich zgodnością z normą (PN-EN 835 i 834) przez określoną w normie placówkę badawczą przed montażem podzielników (pkt. 9.1 Norma PN-EN 835 i 834); udostępniania osobom dokonującym reklamacji rozliczeń zużycia energii cieplnej na podstawie odczytu z podzielników wyników badań wymienionych w Normie (PN-EN 835 i 834);zgodność co do treści Normy (PN-EN 835 i 834) obowiązującej w Polsce z normami europejskimi (EN 835 i 834), które opisują określenie podzielników kosztów ogrzewania; wpływ współczynników korygujących na wysokość opłat ponoszonych przez użytkowników konkretnych lokali.
Pozwolę sobie przytoczyć treść wytycznych Europejskiego Stowarzyszenia (E.V.V.E)
z 1996r. (zrzeszającego wśród swoich członków największe firmy produkujące i rozliczające podzielniki ciepła ,zarówno w UE jak i w Polsce) opartych na Dyrektywie 93/76/EEC z 13 września 1993 roku:
“16. Reading in special cases
…
e) if the reading results are not plausible
Estimates must in any event be made by reference to reproducible rules, which shall be explained in the billing of energy costs. The actual conditions of the individual cases shall be taken into account appropriately.
The estimate can refer to individual devices, rooms or to parts of the building as well. In any event, estimates are expedient only of correct performances of consumption-based billing of costs is possible for the other devices, rooms or parts of the building. This is no longer the case if the estimated share, related to the floor space relevant of the billing unit exceeds 25 %”
Na zakończenie należy wskazać przykłady możliwych korzyści wynikających
z uregulowania kwestii rozliczania zużycia energii cieplnej:
- ponoszenie kosztów rzeczywistego oraz w pełni indywidualnego zużycia energii cieplnej przez użytkowników lokali,
- przeciwdziałanie dewastacji budynków(walka z zagrzybieniem, wilgocią)
- wykluczanie sytuacji, w których dana osoba ogrzewa się kosztem sąsiada lub płaci za ogrzanie kilku mieszkań,
- uaktualnienie danych dotyczących obecnego stanu termomodernizacyjnego może spowodować zmniejszenie zapotrzebowania na moc zamówioną w ciepłowniach,
- zyski ze zmniejszenia emisji CO2 i sprzedaży ich w postaci białych certyfikatów, które mogą stanowić rezultat przeprowadzenia audytów termomodernizacji.

W związku z powyższym zwracam się do Pana Ministra z prośbą o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
1. Czy na podstawie obowiązujących przepisów prawa energetycznego do kosztów ciepła można zaliczyć koszty kredytów termomodernizacyjnych, koszty podgrzania ciepłej wody użytkowej, opłaty za wyliczenie zaliczek na poczet opłat?

2. Czy istnieje obowiązek udostępnienia faktur za ciepło mieszkańcom lokali mieszkalnych?

3. Czy na podstawie art. 45a ustawy Prawo energetyczne odbiorcy końcowi energii cieplnej powinni ponosić wyłącznie koszty zakupu energii cieplnej? Proszę
o wskazanie właściwej wykładni ww. przepisu, która uwzględni odpowiedź na zadane pytanie.

4. Czy na podstawie art. 45a pkt. 7 wymagane jest aby każdy budynek wyposażony był w odrębny układ do pomiaru zużycia energii cieplnej z rozgraniczeniem na zużycie energii na podgrzanie wody oraz na zużycie energii na ogrzewanie?

5. Czy na podstawie obowiązujących przepisów prawa mieszkaniec lokalu posiada możliwość weryfikacji doboru współczynników, za pomocą których określane jest zużycie energii cieplnej?

6. Czy, na podstawie normy PN-EN 835 i 834 określającej całkowity współczynnik oceny, wszystkie składniki współczynnika oceny powinny być jawne i dostępne do weryfikacji dla użytkowników w ramach ewentualnej reklamacji? Czy administratorzy lub zarządcy budynków oraz firmy rozliczające zużycie energii cieplnej mogą utajniać takowe dane zasłaniając się tajemnicą handlową?
7. Czy istnieje metoda wyznaczenia współczynnika korekcyjnego położenia lokalu
w bryle bloku zapewniającego rzeczywiste wyrównanie różnic w zapotrzebowaniu na moc cieplną poszczególnych mieszkań?(prawo budowlane)

8. Czy użytkownik lokalu powinien ponosić koszty ogrzania lokalu do temperatury określonej w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. Nr 75, poz. 690) § 134 pkt 6. , czyli 16 stopni Celsjusza nawet w sytuacji, gdy podzielniki nie wykazały zużycia, a głowice termostatyczne pozwalają na odcięcie lub zredukowanie zużycia energii cieplnej do poziomu 6-8 stopni Celsjusza, co zabezpiecza zamarznięcie grzejnika?

9. Czy na podstawie wykładni obowiązujących przepisów prawa regulaminy rozliczania kosztów zużycia energii cieplnej powinny oprócz wspólnego ponoszenia kosztów za nieopomiarowane pomieszczenia (łazienki, korytarze) oraz części wspólne budynków wielolokalowych, piony grzewcze zawierać koszty ogrzania lokali do temperatury 16 st. Celsjusza, która określona jest w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. Nr 75, poz. 690) § 134 pkt 6?

10. Czy regulamin rozliczeń ciepła przeznaczonego na ogrzewanie tego budynku
i przygotowanie ciepłej wody użytkowej dostarczanej centralnie poprzez instalację
w budynku, zwanego dalej „regulaminem rozliczeń” powinien obejmować swoją treścią spełnienie wymogów przewidzianych przez: ustawa prawo energetyczne, ustawa prawo budowlane, rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, Normę PN-EN 835 i 834?

11. Czy Ministerstwo posiada informacje na temat zgodności z przepisami uchwalanych przez zarządców i administratorów budynków wielolokalowych wewnętrznych regulaminów rozliczeń? Jeśli tak, to proszę o przekazanie owych informacji. Jeśli nie, to proszę o wskazanie podmiotów odpowiedzialnych za weryfikację ww. regulaminów wg. Kryterium zgodności z obowiązującymi przepisami prawa.
12. Czy Ministerstwo Gospodarki podjęło, bądź planuje podjęcie działań mających na celu stworzenie wzorca wewnętrznych regulaminów rozliczeń ciepła przeznaczonego na ogrzewanie tego budynku i przygotowanie ciepłej wody użytkowej dostarczanej centralnie poprzez instalację w budynku w celu ujednolicenia opisywanej kwestii, co znacząco uprościło by dokonywanie rozliczeń zużycia energii cieplnej zarówno dla zarządców i administratorów oraz mieszkańców?

13. Czy w związku z art. 45a pkt. 12 ustawy Prawo energetyczne administratorzy lub zarządcy budynków wielolokalowych zobowiązani są do zapewnienia zamiennego (innego niż wybrany przez nich) sposobu rozliczania kosztów zużycia energii cieplnej?

14. Czy w związku z wyborem zamiennego sposobu rozliczania kosztów zużycia energii cieplnej ów zamienny sposób powinien gwarantować ponoszenie kosztów za rzeczywiste (faktyczne) zużycie?

15. Czy ów zamienny sposób rozliczania kosztów zużycia energii cieplnej powinien wyznaczać alternatywną metodę rozliczania lokali według ich powierzchni albo/lub kubatury „obok” czy „zamiast” podzielników ciepła?

16. Czy na postawie obowiązujących przepisów prawa zarządcy i administratorzy budynków wielolokalowych mogą jako zamienny sposób rozliczania energii cieplnej określić wielokrotność średniej ogrzania powierzchni przypadającej na metr kwadratowy lokalu?

17. Czy przy wyliczeniu opłat ryczałtowych współczynnik zwielokratniający średnie wartości opłat przypadających na ogrzanie metra kwadratowego powierzchni jest zgodny z obowiązującymi przepisami? Pytanie odnosi się do możliwości mnożenia średniej wartości ww. opłaty przez daną liczbę, którą dowolnie ustalają zarządcy
i administratorzy budynków wielolokalowych.

18. Czy w świetle obowiązujących przepisów prawa dopuszczalne jest określenie wysokości opat zależnych od powierzchni lub kubatury lokalu (ryczałt) w oparciu
o najwyższe wskazania ustalone metodą podziału kosztów przez podzielniki lub ciepłomierze w przypadku, gdy nie zostały spełnione wszystkie warunku określone
w przepisach prawa dotyczące wymogów rzetelnego rozliczenia kosztów c.o. (np. brak termozaworów umożliwiających obniżenie temperatury w pomieszczeniach poniżej 16 st. Celsjusza , z jednego licznika rozliczanych jest kilka budynków wielolokalowych, co uniemożliwia ustalenie rzeczywistego poboru energii cieplnej przez poszczególne lokale)?

19. Czy stosowanie współczynnika COBRTI „INSTAL” zapewnia ustalenie opłat za rzeczywiste (faktyczne) zużycie energii cieplnej? Czy ów współczynnik redukuje różnice wynikające z zapotrzebowania na ciepło poszczególnych lokali w budynku wielolokalowym? Czy ów współczynnik uwzględnia przenikanie ciepła pomiędzy lokalami, zyski z pionów grzewczych, straty energii na jej przesyle?

20. Czy na podstawie obowiązujących przepisów prawa w momencie wprowadzania do rozliczania kosztów zużycia energii cieplnej podzielników lub liczników energii cieplnej istnieje obowiązek nałożony na zarządców lub administratorów budynku dostosowania instalacji centralnego ogrzewania do wymogów określonych
w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz w normach dotyczących podzielników ciepła (PN-EN 835 i 834) opublikowanej przez Polski Komitet Normalizacyjny?

21. Czy według opinii Ministerstwa termomodernizacja budynków wielolokalowych ma wpływ na ich zapotrzebowanie na energię cieplną?

22. Czyw świetle obowiązujących przepisów prawa w związku z termomodernizacją
i zmianą zapotrzebowania na energię cieplną lokali w budynkach wielolokalowych administratorzy i zarządcy powinni zmienić, w regulaminie rozliczenia kosztów zużycia energii cieplnej, wysokość współczynników położenia lokalu w bryle budynku?

23. Czy w świetle obowiązujących przepisów prawa istnieje wymóg posiadania przez producentów oraz podmioty rozliczające zużycie ciepła z podzielników badania potwierdzającego zgodność podzielnika z obowiązującą normą podzielników w Polsce (PN-EN 835 i 834)?

24. Czyw świetle obowiązujących przepisów prawa deklaracja zgodności producenta
z normą (PN-EN 835 i 834) zastępuje przeprowadzenie badań wymaganych w normie (PN-EN 835 i 834)?

25. Czyw świetle obowiązujących przepisów prawa producent deklarujący zgodność
z normą (PN-EN 835 i 834) powinien przed montażem podzielników przedstawić potwierdzenie przeprowadzonych badań podzielników nad ich zgodnością z normą (PN-EN 835 i 834) przez określoną w normie placówkę badawczą?(pkt. 9.1 Norma PN-EN 835 i 834).

26. Czy na podstawie obowiązujących przepisów prawa wyniki badań wymienionych
w normie (PN-EN 835 i 834) mogą zostać udostępnione osobom dokonującym reklamacji rozliczeń zużycia energii cieplnej na podstawie odczytu z podzielników?

27. Czy Norma (PN-EN 835 i 834) obowiązująca w Polsce jest co do treści zgodna
z normami europejskimi (EN 835 i 834), które opisują określenie podzielników kosztów ogrzewania? Jeśli nie, to proszę o wskazanie różnic pomiędzy Normą polską (PN-EN 835 i 834) a normami europejskimi (EN 835 i 834).

28. Czy na podstawie obowiązujących przepisów prawa podzielniki kosztów energii cieplnej bez posiadania ważnych badań zgodności z Normą (PN-EN 835 i 834) wydanych przez certyfikowany ośrodek badawczy mogą być używane w celu określenia podziałów kosztów ogrzewania?

29. Czy wyliczenia współczynników korygujących przez administratorów lub zarządców budynków wielolokalowych powinny opierać się o zasady określone w Normie (PN-EN 835 i 834)?


Zwracam się z uprzejmą prośbą, aby w odpowiedzi na interpelację zamieszone zostało oznaczenie pytania, do którego odnosił się będzie dany fragment odpowiedzi.

Damian Raczkowski

Poseł na Sejm RP

[dagesta]

Zakres prac, które należy wykonać sprawdzając poprawność
rozliczenia c.o. metodą wyparkowych podzielników kosztów

1. Ustalenie kosztów zakupu ciepła na podstawie faktur
- (Art.45a ustawy z dn. 10.04.1997r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2012, poz. 1059 j.t. pkt.1- 6)

„1. Przedsiębiorstwo energetyczne na podstawie cen i stawek opłat zawartych
w taryfie lub cen i stawek opłat ustalanych na rynku konkurencyjnym, o którym mowa w art. 49
ust. 1, wylicza opłaty za dostarczane do odbiorcy paliwa gazowe, energię elektryczną lub ciepło.
2. Opłaty, o których mowa w ust. 1, z uwzględnieniem udzielonych odbiorcy upustów i
bonifikat, stanowią koszty zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła dostarczanych do budynku, w którym znajdują się lokale mieszkalne i użytkowe, zamieszkane lub użytkowane przez osoby nie będące odbiorcami.
3. Przedsiębiorstwo energetyczne udziela upustów lub bonifikat, o których mowa w ust. 2,
za niedotrzymanie standardów jakościowych obsługi odbiorców w wysokości określonej w taryfie lub w umowie.4. Koszty zakupu, o których mowa w ust. 2, są rozliczane w opłatach pobieranych od osób,
o których mowa w ust. 2. Wysokość opłat powinna być ustalana w taki sposób, aby zapewniała wyłącznie pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła.
5. Przepisy ust. 4 stosuje się odpowiednio do ustalania przez odbiorcę - właściciela lub zarządcę budynku opłat dla osób, o których mowa w ust. 2, do których ciepło dostarczane jest z własnych źródeł i instalacji cieplnych.
6. W przypadku gdy wyłącznym odbiorcą paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła
dostarczanych do budynku jest właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego, jest on
odpowiedzialny za rozliczanie na poszczególne lokale całkowitych kosztów zakupu paliw
gazowych, energii elektrycznej lub ciepła.

Należy sprawdzić czy do kosztów zakupu ciepła nie są doliczane koszty kredytów termo modernizacyjnych, koszty podgrzania ciepłej wody użytkowej, opłaty za wyliczenia zaliczek na poczet opłat, itp.



2. Sprawdzenie czy stosowanego wyliczenia podziału kosztów podzielniki mają przeprowadzone badania zgodności z normą PN- EN 835.
(wg. normy PN –EN 835 pkt.1;9–Badania te powinny być prowadzone przez upoważnioną do tego placówkę badawczą.):

„1 Wprowadzenie
Niniejsza norma ma na celu określenie podzielników kosztów ogrzewania bez zasilania energią elektryczną, działających na zasadzie parowania dyfuzyjnego, służących do rejestrowania zużycia ciepła przez grzejniki. W normie wyszczególniono minimalne wymagania dotyczące konstrukcji, materiału, wykonania, montażu, działania i oceny wartości wskazywanych przez te przyrządy pomiarowe.
W normie podano metody badań sprawdzających spełnienie postawionych wymagań i ustalono wytyczne dotyczące rodzaju i zakresu ich przeprowadzenia.
…
9 Badania
9.1 Informacja ogólna
Badania obejmują rozdział 10 i dodatkowo kontrolę wymagań opisaną w rozdziałach 5, 6, 7 i 8, które nie są omówione w rozdziale 10.
Badania powinny być prowadzone przez upoważnioną placówkę badawczą.
9.2 Dokumentacja badań
Wnioskodawca powinien postawić do dyspozycji wymagane do badań dokumenty, zaświadczenia badawcze, dowody, obliczenia, rysunki konstrukcyjne, instrukcje montażu itd.
9.3 Sprawozdanie z badań
Z badań należy sporządzić sprawozdanie, które powinno zawierać powołanie się na rozdział 10 oraz następujące dane:
a) placówka badawcza,
b) wnioskodawca,
c) producent,
d) charakterystyka przyrządu, wraz z podaniem odmian przyrządu zaliczanych do badanego typu przyrządu,
e) zakres stosowania,
f) wynik badań,
g) podpis odpowiedzialnego za badania.
9.4 Protokoły badań
Protokoły badań powinny zawierać wyjaśnienia dotyczące poszczególnych badań i ustalone wyniki. Powinny być dołączone do sprawozdania z badań.”
Jedną z placówek badawczych przeprowadzających takie badania w Polsce jest Instytut Techniki Budowlanej i Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Instalacyjnej "Instal" w Warszawie, który od 1 kwietnia 2007 r. został włączony w skład Instytutu Techniki Budowlanej.
Podzielniki ciepła używane do podziału kosztów powinny mieć przeprowadzane badania zgodności z normą. Badania wydawane przez w/w placówkę badawczą mają okres ważności trzy lata. W przypadku sprawdzania rzetelności rozliczeń należy sprawdzić czy firma rozliczająca ciepło metodą podzielników, posiada taki certyfikat z datą ważności w latach sporządzania rozliczeń.
Należy pamiętać, że deklaracja zgodności podzielnika z normą wydana przez producenta urządzeń, nie zastępuje przeprowadzonych badań i nie zwalnia go z obowiązku ich przeprowadzenia.
Podzielniki bez ważnych badań zgodności z normą nie mogą być używane do podziału kosztów.

- (Art.45a ustawy z dn. 10.04.1997r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2012, poz. 1059 j.t. pkt. 8)

„8. Koszty zakupu ciepła, o których mowa w ust. 2, rozlicza się w części dotyczącej:
1) ogrzewania, stosując metody wykorzystujące:
a) dla lokali mieszkalnych i użytkowych:
- wskazania ciepłomierzy,
- wskazania urządzeń wskaźnikowych niebędących przyrządami pomiarowymi w rozumieniu przepisów metrologicznych, wprowadzonych do obrotu na zasadach i w trybie określonych w przepisach o systemie oceny zgodności,
- powierzchnię lub kubaturę tych lokali,
b) dla wspólnych części budynku wielolokalowego użytkowanych przez osoby, o których mowa w ust. 2, powierzchnię lub kubaturę tych części odpowiednio w proporcji do powierzchni lub kubatury zajmowanych lokali;
2) przygotowania ciepłej wody użytkowej dostarczanej centralnie przez instalację w budynku
wielolokalowym, stosując metody wykorzystujące:
a) wskazania wodomierzy ciepłej wody w lokalach,
b) liczbę osób zamieszkałych stale w lokalu.”
Ciepłomierze stosowane w rozliczeniach c.o. są już urządzeniami pomiarowymi i podlegają prawnej kontroli metrologicznej Głównego Urzędu Miar (zatwierdzeniu typu i legalizacji), a więc także obowiązkowi uzyskania dowodów tej kontroli.

3. Ustalenie czy regulamin opłat za c.o. właściwie dzieli proporcje podziału kosztów na stałe i zmienne, a ich dobór ma gwarantować ponoszenie opłat tylko za swoje zużycie.
- (Art.45a ustawy z dn. 10.04.1997r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2012, poz. 1059 j.t. pkt. 9)

„9. Właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego dokonuje wyboru metody rozliczania całkowitych kosztów zakupu ciepła na poszczególne lokale mieszkalne i użytkowe w tym budynku, tak aby wybrana metoda, uwzględniając współczynniki wyrównawcze zużycia ciepła na ogrzewanie, wynikające z położenia lokalu w bryle budynku przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowych warunków eksploatacji budynku określonych w odrębnych przepisach, stymulowała energooszczędne zachowania oraz zapewniała ustalanie opłat, o których mowa w ust. 4, w sposób odpowiadający zużyciu ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej.”

Wg. materiału prasowego stowarzyszenia firm rozliczających ciepło metodą podzielników ciepła Irkom „ STANDARD ROZLICZANIA KOSZTÓW CIEPŁA PODSTAWĄ DOBREGO REGULAMINU” http://www.irkom.org.pl/
Stowarzyszenie d/s Rozliczania Energii jest organizacją „non profit”, która popularyzuje rozliczanie kosztów ogrzewania w budynkach według indywidualnego zużycia jako sposób na racjonalne gospodarowanie ciepłem. Celem Stowarzyszenie jest także propagowanie „dobrych praktyk” w zakresie prowadzonych rozliczeń i pomoc zarządcom budynków w ich wdrażaniu oraz szeroko rozumiana edukacja odbiorców ciepła w zakresie racjonalnego użytkowania nośników energii, ze szczególnym uwzględnieniem ciepła.
„3. Kryteria podziału rozliczanych kosztów na część zależną i niezależną od zużycia indywidualnego.
a) Koszty c.o. Na koszty niezależne od zużycia indywidualnego składają się:
i. koszty stałe zakupu ciepła
ii. koszty ogrzewania pomieszczeń wspólnych i oddawania ciepła przez nie opomiarowaną część instalacji c.o. (grzejniki nie wyposażone w podzielniki, nieizolowane piony grzewcze). Powinny być określone procentowo w stosunku do kosztów licznikowych ciepła dla budynku z uwzględnieniem zapotrzebowania ciepła pomieszczeń wspólnych.
iii. ew. straty przesyłu, jeżeli z tytułu wybrania miejsca montażu układu pomiarowo – rozliczeniowego należy je rozliczyć jako koszty wspólne.
Dla kosztów niezależnych od zużycia kluczem podziału jest powierzchnia użytkowa lokali (w ogólności – zgodnie z zapisami ustaw dot. Prawa lokalowego – udział w nieruchomości). Mogą być podane kwotowo lub procentowo. Przy obecnej strukturze kosztów zakupu i typowych właściwościach budynków, udział kosztów niezależnych od zużycia – zwanych w rozliczeniu kosztami podstawowymi”

Kryteria stawiane instalacjom ciepłowniczym, które muszą być spełnione aby można było rozliczać ciepło metodą podzielników ciepła, wynikające z zapisów polskiego prawa :
USTAWA z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 poz. 1409)
Art. 5.
1. Obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc
pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w
przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej,
zapewniając:
1) spełnienie wymagań podstawowych dotyczących:
a) bezpieczeństwa konstrukcji,
b) bezpieczeństwa pożarowego,
c) bezpieczeństwa użytkowania,
d) odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska,
e) ochrony przed hałasem i drganiami,
f) oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród;
2) warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, w szczególności w zakresie:
a) zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz, odpowiednio do potrzeb, w energię
cieplną i paliwa, przy założeniu efektywnego wykorzystania tych czynników,
b) usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów;
3) możliwość utrzymania właściwego stanu technicznego;
4) niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego
budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się
na wózkach inwalidzkich;
5) warunki bezpieczeństwa i higieny pracy;
6) ochronę ludności, zgodnie z wymaganiami obrony cywilnej;
7) ochronę obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów objętych ochroną
konserwatorską;
8) odpowiednie usytuowanie na działce budowlanej;
9) poszanowanie, występujących w obszarze oddziaływania obiektu, uzasadnionych interesów osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi publicznej;
10) warunki bezpieczeństwa i ochrony zdrowia osób przebywających na terenie budowy.
2. Obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami
ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie
dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, w szczególności w zakresie związanym z wymaganiami, o których mowa w ust. 1 pkt 1-7.
Art. 7.
1. Do przepisów techniczno-budowlanych zalicza się:
1) warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie,
uwzględniające wymagania, o których mowa w art. 5;
2) warunki techniczne użytkowania obiektów budowlanych.
2. Warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, określa, w drodze rozporządzenia:
1) minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej dla
budynków oraz związanych z nimi urządzeń;
2) właściwi ministrowie, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa,
gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, dla obiektów budowlanych niewymienionych w pkt 1.
3. Warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mogą określić, w drodze rozporządzenia:
1) minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej - dla
budynków mieszkalnych;
2) właściwi ministrowie, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw budownictwa,
gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej - dla innych obiektów budowlanych.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. Nr 75, poz. 690)
Rozdział 4
Instalacje ogrzewcze

§ 133. 1. Instalację ogrzewczą wodną stanowi układ połączonych przewodów wraz z armaturą, pompami obiegowymi, grzejnikami i innymi urządzeniami, znajdujący się za zaworami oddzielającymi od źródła ciepła, takiego jak kotłownia, węzeł ciepłowniczy indywidualny lub grupowy, kolektory słoneczne lub pompa ciepła.

4. Materiały zastosowane w instalacji ogrzewczej wodnej powinny być tak dobrane, aby ich wzajemne oddziaływanie umożliwiało spełnienie wymagań Polskiej Normy dotyczącej jakości wody w instalacjach ogrzewania.
5. Instalacja ogrzewcza wodna powinna być zaprojektowana w taki sposób, aby ilość wody uzupełniającej można było utrzymywać na racjonalnie niskim poziomie.
§ 134. 1. Instalacje i urządzenia do ogrzewania budynku powinny mieć szczytową moc cieplną określoną zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi obliczania zapotrzebowania na ciepło pomieszczeń, a także obliczania oporu cieplnego i współczynnika przenikania ciepła przegród budowlanych.
2. Do obliczania szczytowej mocy cieplnej należy przyjmować temperatury obliczeniowe zewnętrzne zgodnie z Polską Normą dotyczącą obliczeniowych temperatur zewnętrznych, a temperatury obliczeniowe ogrzewanych pomieszczeń - zgodnie z poniższą tabelą:

Temperatury obliczeniowe*) Przeznaczenie lub sposób wykorzystywania pomieszczeń Przykłady pomieszczeń
1 2 3
+5°C - nieprzeznaczone na pobyt ludzi,- przemysłowe - podczas działania ogrzewania dyżurnego (jeżeli pozwalają na to względy technologiczne) magazyny bez stałej obsługi, garaże indywidualne, hale postojowe (bez remontów), akumulatornie, maszynownie i szyby dźwigów osobowych
+8°C - w których nie występują zyski ciepła, a jednorazowy pobyt osób znajdujących się w ruchu i w okryciach zewnętrznych nie przekracza 1 h, klatki schodowe w budynkach mieszkalnych,
- w których występują zyski ciepła od urządzeń technologicznych, oświetlenia itp., przekraczające 25 W na 1 m3 kubatury pomieszczenia hale sprężarek, pompownie, kuźnie, hartownie, wydziały obróbki cieplnej
+12°C - w których nie występują zyski ciepła, przeznaczone do stałego pobytu ludzi, znajdujących się w okryciach zewnętrznych lub wykonujących pracę fizyczną o wydatku energetycznym powyżej 300 W, magazyny i składy wymagające stałej obsługi, hole wejściowe, poczekalnie przy salach widowiskowych bez szatni,
- w których występują zyski ciepła od urządzeń technologicznych, oświetlenia itp., wynoszące od 10 do 25 W na 1 m3 kubatury pomieszczenia hale pracy fizycznej o wydatku ergetycznym powyżej 300 W, hale formierni, maszynownie chłodni, ładownie akumulatorów, hale targowe, sklepy rybne i mięsne
+16°C - w których nie występują zyski ciepła, przeznaczone na pobyt ludzi:- w okryciach zewnętrznych w pozycji siedzącej i stojącej, sale widowiskowe bez szatni, ustępy publiczne, szatnie okryć zewnętrznych, hale produkcyjne, sale gimnastyczne,
- bez okryć zewnętrznych, znajdujących się w ruchu lub wykonujących pracę fizyczną o wydatku energetycznym do 300 W, kuchnie indywidualne wyposażone w paleniska węglowe
- w których występują zyski ciepła od urządzeń technologicznych, oświetlenia itp., nieprzekraczające 10 W na 1 m3 kubatury pomieszczenia
+20°C - przeznaczone na stały pobyt ludzi bez okryć zewnętrznych, niewykonujących w sposób ciągły pracy fizycznej pokoje mieszkalne, przedpokoje, kuchnie indywidualne wyposażone w paleniska gazowe lub elektryczne, pokoje biurowe, sale posiedzeń
+24°C - przeznaczone do rozbierania, - przeznaczone na pobyt ludzi bez odzieży łazienki, rozbieralnie-szatnie, umywalnie, natryskownie, hale pływalni, gabinety lekarskie z rozbieraniem pacjentów, sale niemowląt i sale dziecięce w żłobkach, sale operacyjne
*) Dopuszcza się przyjmowanie innych temperatur obliczeniowych dla ogrzewanych pomieszczeń niż jest to określone w tabeli, jeżeli wynika to z wymagań technologicznych.
3. Urządzenia zastosowane w instalacji ogrzewczej, o których mowa w przepisie odrębnym dotyczącym efektywności energetycznej, powinny odpowiadać wymaganiom określonym w tym przepisie.
4. Grzejniki oraz inne urządzenia odbierające ciepło z instalacji ogrzewczej powinny być zaopatrzone w regulatory dopływu ciepła. Wymaganie to nie dotyczy instalacji ogrzewczej w budynkach zakwaterowania w zakładach karnych i aresztach śledczych.
5. W budynku zasilanym z sieci ciepłowniczej oraz w budynku z własnym (indywidualnym) źródłem ciepła na olej opałowy, paliwo gazowe lub energię elektryczną, regulatory dopływu ciepła do grzejników powinny działać automatycznie, w zależności od zmian temperatury wewnętrznej w pomieszczeniach, w których są zainstalowane. Wymaganie to nie dotyczy budynków jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej, a także poszczególnych mieszkań oraz lokali użytkowych wyposażonych we własne instalacje ogrzewcze.
6. Urządzenia, o których mowa w ust. 5, powinny umożliwiać użytkownikom uzyskanie w pomieszczeniach temperatury niższej od obliczeniowej, przy czym nie niższej niż 16°C w pomieszczeniach o temperaturze obliczeniowej 20°C i wyższej.
7. Instalacje ogrzewcze zasilane z sieci ciepłowniczej powinny być sterowane urządzeniem do regulacji dopływu ciepła, działającym automatycznie, odpowiednio do zmian zewnętrznych warunków klimatycznych.
8. Jeżeli zapotrzebowanie na ciepło lub sposób użytkowania poszczególnych części budynku są wyraźnie zróżnicowane, instalacja ogrzewcza powinna być odpowiednio podzielona na niezależne gałęzie (obiegi).
9. W budynku, w którym w sezonie grzewczym występują okresowe przerwy w użytkowaniu, instalacja ogrzewcza powinna być zaopatrzona w urządzenia pozwalające na ograniczenie dopływu ciepła w czasie tych przerw.
10. Poszczególne części instalacji ogrzewczej powinny być wyposażone w armaturę umożliwiającą zamknięcie dopływu ciepła do nich i opróżnienie z czynnika grzejnego bez konieczności przerywania działania pozostałej części instalacji.
§ 135. 1. Instalacje ogrzewcze powinny być zaopatrzone w odpowiednią aparaturę kontrolną i pomiarową, zapewniającą ich bezpieczne użytkowanie.
2. W budynkach z instalacją ogrzewczą wodną zasilaną z sieci ciepłowniczej powinny znajdować się urządzenia służące do rozliczania zużytego ciepła:
1) ciepłomierz (układ pomiarowo-rozliczeniowy) do pomiaru ilości ciepła dostarczanego do instalacji ogrzewczej budynku,
2) urządzenia umożliwiające indywidualne rozliczanie kosztów ogrzewania poszczególnych mieszkań lub lokali użytkowych w budynku.
3. W przypadku zasilania instalacji ogrzewczej wodnej z kotłowni w budynku mającym więcej niż jedno mieszkanie lub lokal użytkowy należy zastosować następujące urządzenia służące do rozliczania kosztów zużytego ciepła:
1) urządzenie do pomiaru ilości zużytego paliwa w kotłowni,
2) urządzenia umożliwiające indywidualne rozliczanie kosztów ogrzewania poszczególnych mieszkań lub lokali użytkowych w budynku.
4. Izolacja cieplna instalacji ogrzewczej wodnej powinna odpowiadać wymaganiom Polskiej Normy dotyczącej izolacji cieplnej rurociągów, armatury i urządzeń oraz przepisom § 267 ust. 8.
5. W pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi zabrania się stosowania ogrzewania parowego oraz wodnych instalacji ogrzewczych o temperaturze czynnika grzejnego przekraczającego 90°C.
§ 139. Elementy wodnych instalacji ogrzewczych, narażone na intensywny dopływ powietrza zewnętrznego w zimie, powinny być chronione przed zamarzaniem i mieć, w miejscach tego wymagających, izolację cieplną, zabezpieczającą przed nadmiernymi stratami ciepła.

Właściwy podział kosztów zapewnia warunki eksploatacji mieszkań spełniające wymogi prawa budowlanego w szczególności jego użytkowania w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywanie go w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając przy tym do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej. W zakresie związanym z wymaganiami utrzymania odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska, oraz oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród, stosuje się dodatkowo przepisy RMI z 12 kwietnia 2002r.
W prawidło dobranym określeniu wielkości kosztów stałych, powinno się ująć pokrycie kosztów kupna mocy zamówionej, maksymalnego zużycia ciepła z grzejników nieopomiarowanych i bez możliwości regulacji temperatury głowicami termostatycznymi, oraz koszty ogrzania pomieszczeń wymienionych w RMI, w których użytkownicy muszą zapewnić temperaturę minimalną na poziomie 16 ° C, do tego poziomu bez względu za indywidualne zużycie wykazane z podzielników ciepła lub wskazań ciepłomierzy. Wliczenie w koszty stałe ogrzewania pomieszczeń mieszkalnych do wymaganego minimum, zapewniającego spełnienie wymagań prawa budowlanego powoduje, że jednocześnie uwzględniamy w kosztach stałych, zyski ciepła z przenikania przez przegrody budowlane i z pionów grzewczych. Od momentu wprowadzenia RMI w 2002 r. zapewnienie minimalnej temperatury w pomieszczeniach mieszkalnych zapewniać ma stosowanie głowic termostatycznych z minimalną nastawą ustawioną na 16 ° C. Zapobiega to dewastacji budynku jak i ogrzewaniu się na koszt sąsiada.
Dopiero tak napisany regulamin i zastosowanie wymienionych w rozporządzeniach i innych przepisach to warunkujących zmian w instalacji c.o., zapewnia rozliczanie ciepła tylko za swoje zużycie. Najważniejsze, że wyliczone w ten sposób zużycie indywidualne- mierzone i szacowane, mieści się w wytycznych Europejskiego Stowarzyszenia (E.V.V.E) z 1996r. (zrzeszającego wśród swoich członków największe firmy produkujące i rozliczające podzielniki ciepła ,zarówno w UE jak i w Polsce) opartych na Dyrektywie 93/76/EEC z 13 września 1993 roku.
“16. Reading in special cases
…
e) if the reading results are not plausible
Estimates must in any event be made by reference to reproducible rules, which shall be explained in the billing of energy costs. The actual conditions of the individual cases shall be taken into account appropriately.
The estimate can refer to individual devices, rooms or to parts of the building as well. In any event, estimates are expedient only of correct performances of consumption-based billing of costs is possible for the other devices, rooms or parts of the building. This is no longer the case if the estimated share, related to the floor space relevant of the billing unit exceeds 25 %”

4. Ustalenie czy podzielnik działa zgodnie z zasadami Normy
- wg PN –EN 835

Norma PN- EN 835 dotyczy podzielników kosztów ogrzewania bez zasilania energią elektryczną, działających na zasadzie parowania dyfuzyjnego.
„1 Wprowadzenie
Niniejsza norma ma na celu określenie podzielników kosztów ogrzewania bez zasilania energią elektryczną, działających na zasadzie parowania dyfuzyjnego, służących do rejestrowania zużycia ciepła przez grzejniki. W normie wyszczególniono minimalne wymagania dotyczące konstrukcji, materiału, wykonania, montażu, działania i oceny wartości wskazywanych przez te przyrządy pomiarowe.
W normie podano metody badań sprawdzających spełnienie postawionych wymagań i ustalono wytyczne dotyczące rodzaju i zakresu ich przeprowadzenia.
…
3 Zasada działania
Podzielniki kosztów ogrzewania według niniejszej normy są rejestrującymi przyrządami pomiarowymi mierzącymi temperaturę całkowaną względem czasu. Pomiar temperatury służy do określenia ilości ciepła oddawanego przez grzejniki, na których podzielniki kosztów ogrzewania są zamontowane. Omawiane w niniejszej normie podzielniki kosztów ogrzewania bez zasilania energią elektryczną, działające na zasadzie parowania dyfuzyjnego (w dalszym tekście krótko: podzielniki kosztów ogrzewania, spośród charakterystycznych temperatur, miarodajnych dla oddawania ciepła, rejestrują tylko temperaturę powierzchni grzejnika (lub temperaturę czynnika grzejnego). Wartość wskazywana jest wartością przybliżoną całki zmierzonej charakterystycznej temperatury powierzchni grzejnika względem czasu. Omawiany typ podzielnika pomiarowo-techniczny należy do tzw. jednoczujnikowej metody pomiarowej.
Wartość zużycia jest otrzymywana z wartości wskazywanej pomnożonej przez współczynniki oceny, szczególnie przez współczynniki dotyczące nominalnej mocy cieplnej grzejnika i kontaktu cieplnego między nim a podzielnikiem kosztów ogrzewania (por. 4.15). Wartość zużycia jest albo odczytywana za pomocą skali zużycia bezpośrednio na podzielniku kosztów ogrzewania (patrz 4.11), albo określana przez późniejsze przeliczenie wartości wskazywanej (por. 4.12).
Wartość zużycia jest w przybliżeniu proporcjonalna do ilości ciepła oddanego przez grzejnik i zużytego przez użytkownika w okresie pomiarowym.
Wartość zużycia jest zatem wynikiem pomiaru, zawierającym właściwości przyrządu pomiarowego, powierzchni grzejnika, dalszych warunków brzegowych, a także dodatkowo niepewności współczynników oceny i montażu. Odchyłki pomiarowe (błędy pomiarowe) rejestrowanego ciepła są więc zależne nie tylko od przyrządu pomiarowego. Stąd wynika, że podzielniki kosztów ogrzewania nie mogą być wzorcowane na wzór ciepłomierzy.
Z powodu opisanych właściwości rezygnuje się z przyporządkowania wynikowi pomiaru fizycznych jednostek energii.
Wartość zużycia jest bezwymiarowa. Jest ona wykorzystywana tylko jako wartość względna odniesiona do sumy wartości zużycia w jednostce rozliczeniowej lub w grupie użytkowników. Wyznaczona w ten sposób względna wartość zmierzonej wartości zużycia może być interpretowana jako udział w zużyciu ciepła w jednostce rozliczeniowej lub w grupie użytkowników. Wielkość ta jest określana po upływie okresu pomiarowego dla każdego pojedynczego grzejnika.
Z sumy wartości zużycia przez grzejniki jednej jednostki użytkowej może zostać ustalona wyżej opisana względna wartość, jako udział zużycia ciepła w danej jednostce użytkowej w całkowitym zużyciu w jednostce rozliczeniowej lub grupie użytkowników.
Podzielniki kosztów ogrzewania składają się co najmniej z obudowy, ampułki z cieczą pomiarową, skali do odczytu, elementów mocujących i plomby. Plomba służy do zabezpieczenia przed nieuprawnionymi ingerencjami. Każdy podzielnik ogrzewania jest funkcjonalną jednostką, jego części składowe są wytwarzane z zachowaniem określonych tolerancji. Stąd w odniesieniu do poszczególnych egzemplarzy określonego podzielnika kosztów ogrzewania (typ, wyrób) osiąga się jednolite działanie, gdy są one identycznie stosowane.
Ciecz pomiarowa w otwartej, przezroczystej ampułce paruje w zależności od temperatury i czasu oddziaływania tej temperatury. Po każdym okresie pomiarowym (z reguły 12 miesięcy) stara ampułka jest zastępowana przez nową napełnioną.”

Najważniejsze z powyższego tekstu jest stwierdzenie, że podzielnik nie jest urządzeniem pomiarowym, a wykazane za jego pomocą zużycie ciepła, nie jest fizyczną wartością podaną w GJ czy kWh. Wartość jednostki ciepła wykazana przez podzielnik dopiero przez prawidłowe przeliczenie jej przez odpowiednie współczynniki określające parametry grzejnika i sposób określający sprzężne podzielnika z grzejnikiem , współczynnik określający położenie lokalu w bryle bloku i odniesienie tej wartości do całości zużycia w węźle cieplnym określa nam kwoty opłat za c.o. poszczególnych lokali. Niedopuszczalne jest zatem określanie zużycia poszczególnych mieszkań i ich kwot opłat za c.o wynikłych z rozliczenia, bez przyjrzenia się rozliczaniu całego węzła cieplnego a w szególności zużycia innych lokali i wszystkich parametrów warunkujących poszczególne zużycia wykazane przez każdy z podzielników.

5. Ustalenie czy współczynniki oceny są wyliczone zgodnie z Normą
Norma PN – EN 835

„4.5 Wartość zużycia
Wartość zużycia jest wartością wskazywaną z uwzględnieniem współczynników oceny według 4.16.
…
4.11 Skala zużycia
Gdy jest stosowana skala zużycia, każdy grzejnik otrzymuje już dostosowaną skalę z uwzględnieniem współczynników oceny (patrz 4.16), tak że wartość wskazywana przedstawia bezpośrednio wartość zużycia.
4.12 Skala jednolita
Jeżeli w podzielnikach kosztów ogrzewania przy wszystkich grzejnikach zastosowano jednolitą skalę, jest ona nazywana skalą jednolitą.
Na różnych grzejnikach uzyskuje się jednakowe wartości wskazywane, jeżeli ciecz pomiarowa przez ten sam czas jest poddana działaniu takiej samej temperatury.
Wartości wskazywane powinny być oceniane rachunkowo za pomocą współczynników oceny (patrz 4.16), skąd wynikają wartości zużycia.
…
4.16 Współczynniki oceny
Następujące współczynniki oceny sprowadzają wartości wskazywane poszczególnych podzielników kosztów ogrzewania jako wartości zużycia do formy przydatnej do rozliczania kosztów ogrzewania w zależności od zużycia ciepła.
4.16.1 Współczynnik oceny KQ mocy cieplnej grzejnika
Współczynnik oceny KQ jest (bezwymiarową) wartością liczbową nominalnej mocy grzejnika wyrażonej w watach.
Nominalna moc jest mocą cieplną grzejnika w klimatycznie stabilnej komorze badawczej przy temperaturach zasilenia, powrotu i powietrza 90 °C, 70 °C i 20 °C, przy czym temperatura powietrza jest mierzona 0,75 m nad podłogą w odległości 1,5 m przed powierzchnią grzejnika. Jeżeli nominalna moc grzejnika została określona w innych warunkach temperaturowych, należy ją przeliczyć uwzględniając powyższe warunki.
4.16.2 Współczynnik oceny KC przenoszenia ciepła do cieczy pomiarowej
Współczynnik oceny KC uwzględnia zróżnicowane przenoszenie ciepła od czynnika grzejnego do cieczy pomiarowej przy różnych typach powierzchni grzejnych.
KC jest ilorazem szybkości wskazywania przy podstawowej temperaturze cieczy pomiarowej i przy temperaturze cieczy pomiarowej na ocenianym grzejniku w stanie podstawowym:
…
4.16.3 Współczynnik oceny KT pomieszczeń o niskich wewnętrznych temperaturach obliczeniowych,
odbiegających od podstawowej temperatury powietrza (odniesienia)
Współczynnik oceny KT uwzględnia zmiany mocy i zmiany temperatury cieczy pomiarowej, gdy wewnętrzne temperatury obliczeniowe odbiegają w dół od temperatury powietrza (odniesienia).
4.16.4 Całkowity współczynnik oceny K
Całkowity współczynnik oceny K jest iloczynem poszczególnych współczynników oceny:
K = KQ + KC + KT
…
5.7 Skala zużycia
Skale zużycia powinny być oznakowane liczbą (numer skali), która jest proporcjonalna do całkowitego współczynnika oceny i stąd do wartości wskazywanej kreski skali w określonym miejscu skali, stałym w całym systemie skal.
5.8 Skala jednolita
Jeżeli są stosowane skale jednolite, każdy podzielnik kosztów ogrzewania w jednostce rozliczeniowej należy zaopatrzyć w numer identyfikacyjny przyrządu lub liczbę proporcjonalną do całkowitego współczynnika oceny.
…
7 Wymagania dotyczące oceny
Współczynniki oceny KC i KT należy określać z dokładnością co najmniej dwóch miejsc dziesiętnych.
7.1 Całkowity współczynnik oceny K
Do całkowitej oceny powinien być w każdym przypadku stosowany KQ. Współczynniki KC i KT należy stosować sporadycznie. Całkowity współczynnik oceny lub liczba do niego proporcjonalna powinny być w odniesieniu do każdego grzejnika możliwe do stwierdzenia przez użytkownika na samym przyrządzie lub w dołączonym druku.
Każdy przyrząd powinien być zaopatrzony w numer przyrządu lub liczbę proporcjonalną do całkowitego współczynnika oceny.
W przypadku każdego podzielnika kosztów ogrzewania jest wymagana całkowita ocena za pomocą K, która ujmuje ocenianą moc grzejników z maksymalnym stopniowaniem co 60 W lub 5 % w zakresie mocy od 300 W do 3000 W włącznie i 3 % w zakresie mocy powyżej 3000 W.
Gdy wykorzystuje się skale zużycia (patrz 4.11), powinno istnieć co najmniej tak wiele skal, aby grzejnik przy KC × KT = 1 i KQ = 5000 W mógł zostać oceniony za pomocą tylko jednej skali.
7.2 Współczynnik oceny KQ
Oceny za pomocą KQ należy dokonać na podstawie faktycznie zainstalowanego grzejnika.
7.3 Współczynnik oceny KC
KC należy zastosować, gdy ten współczynnik wykazuje zróżnicowanie > 3 % w obrębie jednostki rozliczeniowej.
7.4 Wartość c
Wartości c należy określać według definicji podanej w 4.15. Nie dopuszcza się kombinacji grzejników i podzielników kosztów ogrzewania o c > 0,3, zmierzonych w stanie podstawowym. Wyjątkowo w jednej jednostce rozliczeniowej dopuszcza się wartości c do 0,4, gdy odnosząca się do tego ogrzewana powierzchnia nie przekracza 25 % całkowitej powierzchni ogrzewanej lub gdy średnia obliczeniowa temperatura czynnika grzejnego jest wyższa niż 80 °C.
Tylko takie grzejniki mogą być wyposażone w podzielniki kosztów ogrzewania, których wartość c jest znana w momencie rozliczenia.
Jeśli określenie wartości c ma nastąpić na podstawie innych definicji niż według 4.15, należy to szczegółowo ustalić, przy czym należy zapewnić, że przy podzielnikach kosztów ogrzewania jednego typu postępuje się jednolicie i jest możliwe sprowadzenie wyników do wartości c według definicji w 4.15.
7.5 Współczynnik oceny KT
KT powinien być stosowany w odniesieniu do obliczeniowych temperatur wewnętrznych < 16 °C.
…
10.9 Badanie systemu skal
Spełnienie wymagać według 5.6 powinno być badane na podstawie obliczenia i pomiaru na próbce losowej w odpowiednim zakresie.
10.10 Badanie wartości c, sposób przeprowadzenia
Badanie wartości c podzielników kosztów ogrzewania powinno być przeprowadzane w warunkach ustalonych dla stanu podstawowego.
Należy poddać badaniu trzy podzielniki kosztów ogrzewania na grzejnik w jednakowych warunkach badawczych. Przy tym należy przyjąć za podstawę, miejsca zamocowania podane przez wnioskodawcę, a także jego instrukcję montażu.
Pomiar temperatury cieczy w ampułce powinien być wykonywany w punkcie znajdującym się w odległości 1/3 długości skali poniżej kreski zerowej skali w osi ampułki. Należy zapobiegać dotykaniu czujnika pomiarowego do ścianki ampułki.
Różnica między poszczególnymi wartościami c zamontowanych podzielników kosztów ogrzewania nie powinna być większa niż 0,02.
Przed wprowadzeniem czujnika pomiarowego ampułkę należy w temperaturze pokojowej napełnić do kreski zerowej skali.
10.11 Badanie wartości c, zakres badań
Przez pomiary należy określić wartość c następujących siedmiu rodzajów grzejników.
a) grzejnika żeliwnego,
b) grzejnika stalowego,
c) pionowo profilowanego grzejnika płytowego,
d) nieprofilowanego grzejnika płytowego,
e) grzejnika rurowego,
f) grzejnika rurowego drabinkowego,
g) grzejnika płytowego z poziomym prowadzeniem wody.
Jeżeli wnioskodawca przedkłada wartości c dotyczące tych grzejników, placówka badawcza powinna porównać te wartości ze swymi wynikami pomiarów.
W odniesieniu do innych grzejników, których wartości c nie są znane w wyniku pomiarów na siedmiu wyżej wymienionych rodzajach grzejników, wartości te powinny być przedłożone przez wnioskodawcę placówce badawczej do zatwierdzenia. Przeprowadzając kontrolny pomiar próbki losowej w zakresie 3 % liczby przedłożonych wartości, placówka badawcza upewnia się o prawdziwości przedłożonych wartości c.
Wartości c przedłożone przez wnioskodawcę mogą odbiegać niesystematycznie od wartości pomiarowych placówki badawczej do ± 0,02. Dodatkowo dopuszcza się odchyłki systematyczne, jeżeli zmieniają one współczynnik oceny KC nie więcej ni_ o ± 3 %.
10.12 Badanie współczynnika oceny KQ
Badanie powinno być przeprowadzone na podstawie przedłożonej przez wnioskodawcę tablicy zawierającej istniejące współczynniki oceny lub wielkości skal. Na podstawie stopniowania zawartego w tablicy należy obliczać, czy każda moc grzejnika jest ujmowana z wymaganą dokładnością zgodnie z rozdziałem 7. Stosowanie współczynników oceny KQ powinno być sprawdzane na podstawie odpowiedniej dokumentacji przedłożonej przez wnioskodawcę.
10.13 Badanie współczynnika oceny KC
Wnioskodawca powinien wykazać, że zna i stosuje współczynniki oceny KC.”
Dla każdego grzejnika zainstalowanego w rozliczanym budynku powinny być ustalone odpowiednie współczynniki, określające jego moc grzewcza, w razie potrzeby stopień sprzężenia czujników z grzejnikiem. Gdy w rozliczanym budynku zostały wymienione pierwotnie zainstalowane grzejniki na nowe należy sprawdzić czy właściwie ustalono ich moc grzewczą. Błędem jest brak stosowania w takim wypadku odpowiedniego współczynnika KC. Należy też zwracać uwagę na to, że na rynku jest pełno różnych modeli grzejników panelowych czy aluminiowych, w których zastosowano inną technologię dystrybucji ciepła do pomieszczenia (np. rozdzielenie strumienia zasilania na panel przedni , a powrotu na panel tylny). Zastosowanie w takich przypadkach standardowych danych współczynnika KC dla „ogólnego” modelu, bez wykonania badań współczynnika na konkretnych modelach grzejnika, może okazać się zgubne w określeniu jego prawidłowego zużycia.
Rzetelność wyliczeń współczynników gwarantuje rzetelność wyliczenia opłat za ciepło.
Podzielniki dzielą wyszczególnioną w fakturze kwotę. Jeśli w wyniku błędów w ustalaniu rzeczywistych współczynników lub ich składowych, odejmiemy lub dodamy kilka jednostek, to aby zgadzała się suma kosztów, ktoś zyska na opłatach, a ktoś musi stracić.

6. Ocena prawidłowości doboru współczynnika położenia lokalu w bryle bloku.
- (Art.45a ustawy z dn. 10.04.1997r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2012, poz. 1059 j.t. pkt. 9)

„9. Właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego dokonuje wyboru metody rozliczania
całkowitych kosztów zakupu ciepła na poszczególne lokale mieszkalne i użytkowe w tym
budynku, tak aby wybrana metoda, uwzględniając współczynniki wyrównawcze zużycia ciepła na ogrzewanie, wynikające z położenia lokalu w bryle budynku przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowych warunków eksploatacji budynku określonych w odrębnych przepisach, stymulowała energooszczędne zachowania oraz zapewniała ustalanie opłat, o których mowa w ust. 4, w sposób odpowiadający zużyciu ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej.”
Prawidłowość doboru współczynnika ustala się w ten sposób, że dwa mieszkania w tym samy pionie grzewczym, różniące się zapotrzebowaniem na ciepło do c.o. i podgrzewu powietrza wentylacyjnego, będą miały minimalnie różnice w opłatach, w przypadku jednakowych zużyć wykazanych przez grzejniki w tych samych pionach grzewczych. Dobrze dobrane współczynniki zawsze będą skorelowane z mocą grzewczą poszczególnych grzejników czy też całego lokalu. Tabelaryczne zalecenia doboru współczynników opracowane kiedyś przez COBRTI Instal, oraz ich pochodne nie mają przełożenia w rzeczywistym niwelowaniu różnic w opłatach pomiędzy poszczególnymi lokalami.

7. Analiza regulaminu rozliczeń
- (Art.45a ustawy z dn. 10.04.1997r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2012, poz. 1059 j.t. pkt. 10)

„10. Właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego wprowadza wybraną metodę, o której
mowa w ust. 9, w formie wewnętrznego regulaminu rozliczeń ciepła przeznaczonego na
ogrzewanie tego budynku i przygotowanie ciepłej wody użytkowej dostarczanej centralnie
poprzez instalację w budynku, zwanego dalej „regulaminem rozliczeń”; regulamin rozliczeń
podaje się do wiadomości osobom, o których mowa w ust. 2, w terminie 14 dni od dnia jego
wprowadzenia do stosowania.”
Analizując regulamin rozliczeń należy sprawdzić czy wszystkie jego zapisy są zgodne z prawem. Warto też sprawdzić czy przyjęty regulamin ma odzwierciedlenie w rozliczeniach kosztów. Zdarza się bowiem, że rozliczenia dokonuje się innym systemem niż jest to opisane w regulaminie. Regulamin musi też zawierać różne metody rozliczania ciepła w węzłach. W zapisach regulaminu nie może być mowy o karaniu osób, które nie chcą rozliczać się za ciepło metodą podzielników ciepła.

8. Sprawdzenie wyboru metody rozliczania kosztów c.o. i porównanie z rozliczeniami innymi dopuszczonymi metodami
- (Art.45a ustawy z dn. 10.04.1997r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2012, poz. 1059 j.t. pkt. 7-8; 11-12)

7. W przypadku gdy miejsce zainstalowania układu pomiarowo - rozliczeniowego służącego
do rozliczeń z przedsiębiorstwem energetycznym za dostarczone ciepło jest wspólne dla dwóch lub więcej budynków wielolokalowych, właściciele lub zarządcy tych budynków wyposażają je w układy pomiarowo-rozliczeniowe, w celu rozliczenia kosztów zakupu ciepła na poszczególne budynki.
8. Koszty zakupu ciepła, o których mowa w ust. 2, rozlicza się w części dotyczącej:
1) ogrzewania, stosując metody wykorzystujące:
a) dla lokali mieszkalnych i użytkowych:
- wskazania ciepłomierzy,
- wskazania urządzeń wskaźnikowych niebędących przyrządami pomiarowymi
w rozumieniu przepisów metrologicznych, wprowadzonych do obrotu na zasadach
i w trybie określonych w przepisach o systemie oceny zgodności,
- powierzchnię lub kubaturę tych lokali,
b) dla wspólnych części budynku wielolokalowego użytkowanych przez osoby, o których
mowa w ust. 2, powierzchnię lub kubaturę tych części odpowiednio w proporcji
do powierzchni lub kubatury zajmowanych lokali;
2) przygotowania ciepłej wody użytkowej dostarczanej centralnie przez instalację w budynku
wielolokalowym, stosując metody wykorzystujące:
a) wskazania wodomierzy ciepłej wody w lokalach,
b) liczbę osób zamieszkałych stale w lokalu.
…
11. W przypadku gdy właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego wprowadził metodę,
o której mowa w ust. 9, wykorzystującą ciepłomierze i urządzenia wymienione w ust. 8 pkt 1 lit. a tiret drugie oraz pkt 2 lit. a, osoba, o której mowa w ust. 2, udostępnia swoje pomieszczenia w celu zainstalowania lub wymiany tych ciepłomierzy i urządzeń oraz umożliwia dokonywanie ich kontroli i odczytu wskazań w celu rozliczania kosztów zużytego ciepła w tym budynku.
12. W przypadku stosowania w budynku wielolokalowym metody, o której mowa w ust. 9,
wykorzystującej wskazania urządzeń wymienionych w ust. 8 pkt 1 lit. a tiret drugie, regulamin
rozliczeń powinien dopuszczać możliwość zamiennego rozliczania opłat za ciepło dla lokali
mieszkalnych lub użytkowych na podstawie ich powierzchni lub kubatury oraz określać warunki stosowania zamiennego rozliczania.”
Metody rozliczenia ciepła muszą być przejrzyste i możliwe do weryfikacji. Nie dopuszczalne jest stosowanie mnożników wielokrotności opłat, w przypadkach rozliczania ciepła innymi metodami niż te wytypowane przez administratora. Szacowanie zużycia ciepła przez osoby niekompetentne prowadzi do tego, że wysokość opłat za c.o ustalona w ten sposób, przekracza znacznie możliwości poboru ciepła grzejników zainstalowanych w lokalach.

9. Sprawdzenie wypełnienia zasad stosowania podzielników i warunków ich prawidłowej pracy

Norma PN- EN 834
„2 Zakres stosowania i terminy ogólne
Podzielniki kosztów ogrzewania według niniejszej normy są przyrządami do rejestrowania oddawania ciepła przez grzejniki w jednostkach użytkowych.
Jednostkami użytkowymi są pomieszczenia (lokale) mieszkalne, biurowe, handlowe, rzemieślnicze lub przemysłowe, których zaopatrywanie w ciepło odbywa się przez wspólną instalację centralnego ogrzewania.
Ogół jednostek użytkowych tworzy jednostkę rozliczeniową.
Jeśli w jednej jednostce rozliczeniowej istnieją jednostki użytkowe z typowymi różnicami (np. techniczne różnice dotyczące systemów ogrzewczych lub właściwości użytkowych, np. lokale produkcyjne oraz prywatne mieszkania), może być wymagany odpowiedni podział jednostki rozliczeniowej na grupy użytkowników.
Z faktu, że za pomocą podzielników kosztów ogrzewania może zostać określony każdorazowo tylko procentowy udział oddawania ciepła przez grzejniki w jednostkach użytkowych w odniesieniu do całkowitego zużycia ciepła w jednostce rozliczeniowej lub grupie użytkowników (patrz rozdział 3), wynika konieczność określania tego całkowitego zużycia ciepła. Odbywa się to poprzez pomiar zużytej ilości paliwa lub ilości ciepła (ilości ciepła np. za pomocą ciepłomierzy).
Warunkiem właściwego stosowania podzielników kosztów ogrzewania według niniejszej normy jest, aby instalacja ogrzewania:
- odpowiadała stanowi techniki w momencie wyposażania w podzielniki kosztów ogrzewania oraz
- była eksploatowana odpowiednio do stanu techniki (patrz załącznik A, A.1).
Podzielniki kosztów ogrzewania według niniejszej normy nie powinny być stosowane w systemach ogrzewania, w których granice temperatury stosowania są przekraczane w dół lub w górę, współczynnik oceny KQ mocy cieplnej nie jest jednoznacznie określony lub powierzchnia grzejna nie jest dostępna. Dotyczy to np. następujących systemów ogrzewania:
ogrzewań podłogowych,
ogrzewań sufitowych przez promieniowanie,
grzejników sterowanych przepustnicą powietrza,
grzejników z wentylatorem,
nagrzewnic powietrza,
konwektorów podwannowych,
systemów ogrzewania z grzejnikami zasilanymi parą oraz jednorurowych ogrzewań poziomych, obejmujący więcej niż jedną jednostkę użytkową.”
„6.2 Mocowanie podzielnika kosztów ogrzewania
Zamocowanie podzielnika kosztów ogrzewania na grzejniku powinno być trwałe i zabezpieczone przed manipulowaniem.
Mocowanie przez klejenie dopuszcza się wykonywać tylko wtedy, gdy połączenie nie może zostać rozerwane bez wyraźnie widocznego uszkodzenia podzielnika kosztów ogrzewania i gdy równomierność wartości c nie jest naruszona.
6.3 Miejsce zamocowania na grzejniku
Jako miejsce zamocowania powinny być wybierane takie miejsca na powierzchni grzejnika, w których w możliwie dużym zakresie pracy istnieje wystarczająca zależność między wartością wskazywaną a oddawaniem ciepła. Z reguły jest to miejsce, w którym czynnik grzejny przepłynął 25 % swej całkowitej drogi strumienia.
W przypadku grzejników z pionowym przepływem (członowych, rurowych i płytowych) wysokość tego miejsca znajduje się między 66 % a 80 % wysokości konstrukcyjnej grzejnika (mierzonej od dołu) w odniesieniu do środka podzielnika kosztów ogrzewania. Ze względu na stosowanie termostatycznych zaworów grzejnikowych zaleca się, aby miejsce zamocowania znajdowało się na wysokości wynoszącej 75 % wysokości konstrukcyjnej grzejnika.
W kierunku poziomym miejsce zamocowania powinno znajdować się w środku lub blisko środka długości konstrukcyjnej grzejnika. Jeżeli grzejniki są przyłączane osiowo od dołu miejsce zamocowania powinno znajdować się na 25 % długości konstrukcyjnej. W przypadku dużych grzejników (w odniesieniu do mocy cieplnej lub długości konstrukcyjnej) dopuszcza się mocowanie kilku podzielników kosztów ogrzewania.
Dopuszcza się wyjątki w przypadkach szczególnych, np. w przypadku grzejników o małej wysokości konstrukcyjnej.
W obrębie jednej jednostki rozliczeniowej miejsce zamocowania powinno być ustalone według jednolitych zasad (np. jednolicie na wysokości wynoszącej 75 % wysokości konstrukcyjnej grzejnika).
Odchyłka wysokości miejsca zamocowania nie powinna przekraczać ± 10 mm.
6.4 Jednolitość podzielników kosztów ogrzewania
W obrębie jednostki rozliczeniowej (przy wstępnym podziale zużycia energii: w obrębie grupy użytkowników) mogą być stosowane tylko podzielniki kosztów ogrzewania tego samego rodzaju i typu z jednolitym systemem oceny i jednolitą charakterystyką wskazywania. Każdy typ przyrządu powinien być rozpoznawalny.”

Nie przestrzeganie wytycznych norm i przepisów warunkujących poprawne działania urządzeń oraz instalacji c.o., prowadzi do absurdów w rozliczeniach, gdzie koszty całości rozliczenia części zmiennej może ponieść jedno mieszkanie. Nie można też dopuszczać do tego, gdy zamiast urządzeń lub rzeczywistych pomiarów wartości wskazań, zakłada się wartości , które w założeniach mają odzwierciedlać rzeczywiste zużycie.
Skrupulatne wypełnienie wszystkich punktów norm, rozporządzeń i ustaw, dopiero daje gwarancję rzetelności rozliczeń. Warto więc dołożyć starań, aby wyliczenia zużycia pokrywały się z rzeczywistymi kosztami jakie muszą ponieść poszczególne lokale na pokrycie kosztów ciepła na potrzeby c.o.

[vibenbart]

Czytając interpelację posła Damiana Raczkowskiego można zastanowić się na miałkością naszych legislatorów. Pan poseł zebrał do kupy problemy różnej wagi i wypichcił interpelację. Niektóre pytania które zadaje ministrowi (swojego rządu!) świadczą o tym, że nie opanował sztuki czytania ze zrozumieniem. Warto może zadać pytanie panu posłowi. Od 2011 roku gotowy jest projekt nowego prawa energetycznego. Nie jest on może idealny ale wiele spraw rozwiązuje bardzo sensownie. Gdyby wszedł w życie to 99% obecnie stosowanych regulaminów nadawało by się do kosza.
Pytanie do pana posła: Dlaczego do dzisiaj nie udało się uchwalić nowego prawa energetycznego? Pierwotny termin to styczeń 2012!
Termin ten jest ciągle przesuwany i końca nie widać. Może więc, panie pośle, do roboty zamiast pisania dyrdymałów i bicia piany.

[zenek10]

[zenek10]